تاریخچه آبزی پروری :

 

آبزی پروری (Aquaculture): در واقع پرورش علمی انوع آبزیان مطالعه نحوه پرورش و نگه داری انواع موجوداتی که در محیط آب زندگی نموده و به محیط آبی وابسته است.

 

از نظر فائو (Fao – سازمان جهانی غذا): آبزی پروری به فعالیتی گفته می شود که شامل نگه داری تغذیه و رها سازی ، با برنامه، حفاظت در برابر بیماری ها و آفات و به عبارتی هر گونه فعایتی که در فرایند تولید آبزیان دخالت ایجاد کند و آنرا از حالت طبیعی خارج کند.

 

سابقه آبزی پروری به 2000 سال قبل از میلاد بر میگردد، در آن زمان امپراطور چین از ماهی گلدیش به عنوان ماهی مقدس یاد می کردند. در طول زمان فعالیت های ابزی پروری بیشتر شد. به صوررتی که 70 درصد فعالیت های توسط چین انجام میشد و بیشتر بر روری کپور ماهسان فعالیت میکنند. آغاز فعالیت آبزی پروری با پرورش ماهی کپور معمولی بود.

 

اولین نوشته های آبزی پروری توسط فانلی صورت گرفت.

بعد از چین پرورش کپور ماهیان در قرون اوستا به سمت اروپا رفته شد.

 

اولین گونه خامه ماهی در کشور اندونری پرورش داده شد.

 

نیاز پروتئینی و موارد اقتصادی ، باعث شد انسان به سوی آبزی پروری رود.

 

اولین کارگاه شیلاتی در ایران ، کارگاه ماهیان خاویاری در سال 1300 تا 1301 نقطه شروع فعالیت های شیلاتی ایران به منظور بازسازی ذخایر دریایی.

 

اولین کارگاه سردابی در سال 1339 توسط دکتر معتمد احداث شد (ماهی سرای کرج)

 

    توجیه اقتصادی پرورش ماهی قزل آلا :

 

📌 کمترین حالت پرورش ماهی قزل الا میزان 1 تن است ( کمتر از یک تن صرفه اقتصادی ندارد) .

📌 حجم استخر باید 40 متر مکعب باشد.

📌 هزینه پایه استخر برای 1 تن 10 میلیون تومان است ( استخر سازی و تجهیزات) .

📌 میزان هزینه برای 1 تن ماهی 12 میلیون است(غذا، دارو) .

📌 میزان سود خالص بر اساس موقعیت جغرافیایی 25 تا 30 میلیون تومان برای هر یک تن ماهی است .

📌 طول دوره پرورش 6 ماه است .

 

🔴 برای شروع کار، نیازمند شناخت اصول کامل از پرورش ماهی قزل آلا ، شرایط اقلیمی بهداشت ، تغذیه و … است. دوره های راشا افق ،اطلاعات کاملی دراختیار شما قرار می دهد

 

    مهمترین گونه های پرورشی :

 

1- قزل الای رنگین کمان

 

این گونه بومی کشور آمریکا و مکزیک بوده و مهم ترین گونه پرورشی آب های سرد می باشد.

به دلیل:

 

✅ رشد سریع

✅ پذیرفتن غذای دستی

✅ مقاومت به بیماری

✅ قیمت مناسب و سود دهی

✅ بازار پسندی و کیفیت مناسب گوشت

 

2- خانواده کپور ماهیان ( کپور معمولی ، آمور، بیگ هد ؛ نقره ای)

 

این خانواده مهم ترین گونه های پرورشی ماهیان گرمابی رو به خودشون اختصاص میدهند.

به دلالیل:

 

✅ بازارپسندی بالا

✅ پرورش آسان و در هر نوع مکان پرورش داده می شود

✅ مقاومت به بیماری

✅ غذا دهی نیمه طبیعی

✅ این خانواده می توانیم با اردک ماهی و برنج نیز پرورش بدهیم (دو منظوره)

✅ آب راکد (نیاز آبی کم)

 

    عوامل مهم در امر پرورش ماهی :

 

1- فاکتور های فیزیکو شیمیایی و کمیت آب

2- نوع استخر (خاکی و بتونی)

3- مدیریت بهداشتی و تشخیص بیماری

4- هم دمایی

5- تغذیه

6- فراوری گوشت ماهی

 

    نوع استخر :

 

1- سردابی :

 

در پرورش ماهیان سردابی باید استخر از جنس بتون باشد و انواع استخر عبارت است از

 

1- دایره ای  2- مستطیلی  3- هشت ضلعی  4- فایبر گلاس  6- زین کالیوم

 

2- گرمابی :

 

در پرورش ماهیان گرمابی متداول ترین نوع پرورش نیمه متراکم است و جنس استخر باید خاکی باشد (برای تولید غذای زنده و جلبک)

 

ولی در سیستم متراکم باید بتونی و یک گونه پرورش داد.

 

    بهداشت و بیماری ماهیان :

 

بیماری:

 

به هر گونه اختلال در ساختار فیزیولوژیکی بدن که باعث شود موجود از حالت نرمال خارج شود را بیماری می گویند.

 

مکانیسم بروز بیماری در ماهیان :

 

بیماری به دو صورت بررسی می شود : ظاهری و ریشه ای

 

درک مکانیسم بروز بیماری مستلزم شناخت فیزیولوژی ، بیولوژی و نیاز مندی های محیطی مثل نیاز اکسیژنی ، ph، تغذیه، دما و….

 که مهم ترین آن دما می باشد.

 

در محیط های مصنوعی شرایط محیطی به سرعت تغییر می کند و باعث بروز بیماری می شود.

 

تغییرات عوامل محیطی شدید تر فراوان تر و سریع تر است.

در بحث بیمار ها 3 پارامتر خیلی اهیمت دارد. این 3 پارامتر با هم جمع می شوند و باعث بروز بیماری می شوند:

 

1- اولین عامل پاتوژن یا عامل بیماری زا است.     مثل لرنه آ

2- میزبان ( ماهی و میگو)

3- محیط

برخی از بیماری ها :

 

1- بیماری فلاووباکتریوم (Flavobacterium) :

 

2- بیماری columnaris :

اولین علامت تحلیل رفتگی باله است

علامت دوم بروز زخم هایی در روری جلد یا پوست ماهی است.

علام سوم تغییر رنگ آبشش از سفید تا قهوه ای است.

 

3- IPN :

عامل بیماری یک ویروس 20 وجهی و میله ای شکل است، ساختار ژنتیکی RNA دارد.

4 سویه از آن کشت شده است ،3عدد در آمریکا و 1 عدد در دانمارک

آزادماهیان به این ویروس حساسند (تلفات 100 درصد را شامل می شود)

 

4- بیماری IHN (بیماری ویروسی نکروز بافت های خون ساز) :

در آزاد ماهیان دیده می شود ، عامل بیماری رابدو ویروس است که در انسان باعث بیماری هاری می شود.

دمای بروز 10تا12 درجه است

حساس ترین سن ماهی به این ویروس 2 ماهگی هست.

 

5- ایکتیوفنوس(Ichthyophonus) :

بیماری قارچی گوارشی است راه انتقال آن غذا است.

جز بیماری های اجباری است و از طریق سیستم گوارشی وارد می شود و خونریزی ایجاد می کند.

درمان خاصی وجود ندارد و باید ماهی ها را بسوزانیم و حفر کنیم.

 

    تغذیه :

 

قسمت اعظم هزینه های جاری مربوط به تغذیه است.

در پرورش ماهیان سردابی به خصوص قزل الا غذا کاملا به صورت دستی می باشد و روزانه باید 4 درصد وزن ماهی غذا داده شود.

در پرورش ماهیان گرمابی غذادهی به صورت نیمه طبیعی است.

یعنی خود استخر غذای زنده تولید می کند مثل جلبک و ارتمیا

برای تولید غذای زنده باید کوددهی صورت گیرید:

 

    انواع کود ها :

 

✅ کود های حیوانی (کود مرغی و گاو و گوسفند)

✅ کود های شیمیایی( ازته و فسفاته)

 

این کود ها به منظور تولید فیتوپلانکتون خوار و جلبک خوار هستند استفاده می شود چون ماهی های خانواده کپور از این ها تغذیه می کند.

غذای کنسانتره نیز داده میشود در صورت کاهش تولیدات خود استخر.

 

📌 در این دوره گام به گام با مراحل مختلف پرورش، تکثیر و نگهداری ماهی قزل آلا آشنا شده و در رابطه با مدیریت تغذیه و پرواربندی، مدیریت بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها و موارد دیگر مطالب بسیار مفید و کاربردی مطرح می‌گردد.